Opiekun osób starszych - jakich wymogów musi przestrzegać?
Opieka nad osobą starszą to zawód wymagający nie tylko cierpliwości i empatii, ale również konkretnych kwalifikacji oraz przestrzegania jasno określonych zasad. W dobie starzejącego się społeczeństwa rola opiekuna zyskuje na znaczeniu, a oczekiwania wobec osób pełniących tę funkcję są niemałe. Aby legalnie i efektywnie wykonywać zawód opiekuna seniora, trzeba spełniać szereg formalnych i praktycznych wymogów. Co warto o nich wiedzieć? W poniższym artykule udzielamy praktycznych porad.
Jakie są wymagania prawne i formalne wobec opiekuna?
Podstawowym wymogiem wobec opiekuna osób starszych jest rzecz jasna pełnoletność oraz brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy fizycznej i psychicznie obciążającej. W naszym kraju nie istnieje jeden obowiązkowy kierunek kształcenia dla opiekunów seniorów, aczkolwiek warto mieć na uwadze to, że ukończenie kursów kwalifikacyjnych, szkoleń medycznych lub posiadanie wykształcenia kierunkowego znacznie zwiększa szanse zatrudnienia - szczególnie za granicą. W takim przypadku nierzadko wymagana jest również znajomość języka w stopniu komunikatywnym oraz udokumentowane doświadczenie zawodowe.
Opiekun musi posiadać zaświadczenie o niekaralności. Jest ono standardowym wymogiem instytucji zatrudniających oraz rodzin prywatnych, aby mieć pewność, że dana osoba jest godna zaufania. W przypadku agencji pośredniczących konieczne jest ponadto podpisanie umowy określającej zakres obowiązków, czas pracy czy otrzymywane wynagrodzenie, zgodnie z przepisami kodeksu pracy lub cywilnego. W przypadku pracy opiekunki dla seniorów bardzo ważny jest też odpowiedni strój, który będzie spełniał standardy bezpieczeństwa i normy higieniczne. Osoby zainteresowane nabyciem jakościowej odzieży medycznej o szerokim zastosowaniu mogą zapoznać się z tą stroną: https://anilon.pl/odziez-medyczna-damska/.
Zasady etyczne i standardy pracy opiekuna
Opiekun seniora powinien przestrzegać nie tylko przepisów prawa, ale również obowiązujących zasad etyki zawodowej. Osoba ta odpowiada za fizyczny dobrostan podopiecznego, a ponadto wpływa na za jego komfort psychiczny i poczucie bezpieczeństwa. Niedopuszczalne są jakiekolwiek formy przemocy fizycznej, psychicznej czy ekonomicznej. Opiekun musi wykazywać się sporą cierpliwością, szacunkiem oraz dyskrecją w działaniu. Ma obowiązek zachowania tajemnicy dotyczącej stanu zdrowia i życia prywatnego osoby starszej, chyba że informacje te muszą być przekazane lekarzowi, bliskim lub służbom w nagłych sytuacjach.
Standardy pracy obejmują codzienną pomoc w najważniejszych czynnościach. Dzięki opiekunowi higiena osobista, ubieranie, przygotowywanie posiłków, podawanie leków oraz wizyty lekarskie nie powinny być dla schorowanego seniora utrapieniem. Opiekun nie może jednak w żaden sposób przekraczać swoich kompetencji, zwłaszcza w zakresie podawania leków czy wykonywania procedur medycznych, które wymagają uprawnień pielęgniarskich lub lekarskich. Niemniej jednak jego wsparcie w codzienności dla osób starszych jest nieocenione.
Odpowiedzialność i konsekwencje naruszeń dla opiekunów
Zawód opiekuna, mimo że nierzadko wykonywany w warunkach domowych, podlega wielu formom kontroli, aby zapewnić seniorom należyte bezpieczeństwo. W przypadku zatrudnienia przez agencję regularne wizyty koordynatora oraz raporty z pracy należą do standardowych procedur, które są absolutną podstawą. Rodzina podopiecznego ma prawo kontrolować jakość świadczonej opieki, a wszelkie nieprawidłowości muszą być jak najszybciej zgłaszane do odpowiednich instytucji. Zaliczamy do nich m.in.:
Naruszenie przepisów lub zasad etycznych może skutkować wieloma poważnymi implikacjami. Czasami dochodzi nawet do utraty pracy i wpisu na czarną listę agencji. W przypadku naruszenia zasad można narazić się także na odpowiedzialność karną. Szczególnie surowo traktowane są przypadki znęcania się nad osobą starszą, zaniedbania obowiązków czy fałszowania dokumentacji medycznej.
